Krzewy owocowe w ogrodzie

Spis treści

1. Owoce z własnego ogrodu
2. Wybór i zakup sadzonek
3. Wybór miejsca i termin sadzenia
4. Nawożenie
5. Podlewanie
6. Przycinanie
7. Ochrona przed szkodnikami i ptakami

Owoce z własnego ogrodu

Maliny, porzeczki czy agrest to popularne owoce, które można znaleźć w wielu przydomowych ogrodach i ogródkach działkowych. Owoce te cieszą się niesłabnącą popularnością od lat. Coraz częściej pojawiają się również krzewy borówki amerykańskiej, jeżyny bezkolcowej czy jagody kamczackiej. Jakie by nie były, każde krzewy owocowe warto u siebie zasadzić. Zdrowe, dojrzałe owoce można jeść na surowo lub wykorzystać do przygotowania przepysznych przetworów, które zimą będą nam przypominały minione lato.

Wybór i zakup sadzonek

Decydując się na uprawę krzewów owocowych musimy najpierw zastanowić się, po jakie owoce sięgamy najczęściej i wybrać takie, które chętnie będziemy zrywać. Inną ważną rzeczą jest to, ile mamy miejsca na działce, które możemy przeznaczyć na ich uprawę. Ważne są również warunki glebowe i świetlne – lepiej wybrać krzewy dopasowane do warunków panujących na działce. Po sadzonki najlepiej wybrać się do lokalnego centrum ogrodniczego. Tam przeszkoleni pracownicy doradzą nam jaką wybrać odmianę. Tak jak wszystkie rośliny również krzewy owocowe mają wiele odmian. Jedne rodzą owoce wcześniej, na innych owoce są większe, jeszcze inne są odporne na choroby czy przymrozki. Decydując się na konkretny okaz zwróćmy uwagę, aby była to odmiana rodzima. Taka roślina lepiej będzie rosła i dawała zdrowsze owoce, ponieważ przystosowana jest do warunków klimatycznych panujących w danym regionie. Dobrze jest również zwrócić uwagę na termin owocowania. Wybierając odpowiednie odmiany możemy cieszyć się świeżymi owocami od maja do późnej jesieni. Jeśli chodzi o konkretną sadzonkę, pamiętajmy żeby kupować rośliny zdrowe, bez oznak chorób czy szkodników. Sprawdźmy czy korzenie rośliny nie są przelane lub przesuszone. Zdrowe sadzonki gwarantują udany start naszej przygodzie z własnymi owocami.

Wybór miejsca i termin sadzenia

Najsmaczniejsze owoce to te, które dojrzewały w pełnym słońcu. Dlatego też krzewy owocowe najlepiej sadzić na stanowisku słonecznym i zacisznym.  Wybierając różne gatunki roślin zwróćmy uwagę na ich docelowe rozmiary i posadźmy je tak, aby wzajemnie się nie zacieniały. Krzewy, które rosną w cieniu mogą dawać mniejszy plon, w większym stopniu narażone są na choroby, a owoce z nich są zazwyczaj  cierpkie. Aby wyhodować dorodne owoce, krzewy musimy zasadzić w odpowiednio przygotowanym podłożu. Dobrze jest przed zasadzeniem rośliny sprawdzić pH i skład gleby. Ziemie pod krzewy owocowe dobrze jest przekopać z kompostem lub przefermentowanym obornikiem, aby zapewnić roślinom dobry start.

Krzewy owocowe najlepiej owocują na żyznych, przepuszczalnych glebach; źle rosną na glebach ciężkich. Rośliny najlepiej sadzić wczesną wiosną, zanim ruszy wegetacja lub jesienią, żeby zdążyły rozwinąć system korzeniowy przed zimą. Rośliny z pojemników można sadzić przez cały sezon. Sadząc krzewy pamiętajmy o odpowiednich odstępach, ponieważ są to rośliny wieloletnie i źle znoszą przesadzanie.

Nawożenie

Nawożenie jest jednym z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych podczas uprawy roślin. Dotyczy to zarówno roślin ozdobnych jak i użytkowych. Dostarczając roślinie niezbędnych składników pokarmowych w odpowiednich ilościach, mamy gwarancję uzyskania wysokiego plonu. Do wyboru mamy nawozy mineralne lub organiczne. Mając swój kompost możemy go wykorzystać do wzbogacenia gleby wokół krzewów. Jeśli nie posiadamy kompostu, a zależy nam na nawożeniu nawozami organicznymi wykorzystajmy obornik granulowany. Jeśli zdecydujemy się na nawozy mineralne możemy zastosować nawóz pod drzewa i krzewy owocowe lub nawozy dedykowane dla malin czy borówek. Pamiętajmy aby wiosną stosować nawozy azotowe, jesienią zaś potasowo – fosforowe. Nawóz azotowy najlepiej stosować w dwóch lub trzech dawkach. Pierwsze nawożenie powinno być przeprowadzane wczesną wiosną, tuż po rozpoczęciu wegetacji. Kolejną dawkę nawozu dostarczamy roślinom po kwitnieniu. Trzeci raz nawozimy krzewy owocowe ok. dwa tygodnie później. Szczegółowe instrukcje nawożenia i dawki nawozów zamieszczone są na każdym opakowaniu nawozu. Zarówno nadmiar, jak i niedobór nawozu jest szkodliwy, dlatego warto stosować się do tych wytycznych.

Podlewanie

Na jakość owoców oprócz nasłonecznienia na pewno ma wpływ odpowiednia ilość wody, którą rośliny mogą pobrać. Woda w glebie pochodzi z opadów atmosferycznych. Jeśli jednak panuje susza musimy ją dostarczyć, aby nie zaburzyć rozwoju owoców. Szczególnie na brak wody narażone są młode, świeżo posadzone krzewy, które nie mają jeszcze rozwiniętego systemu korzeniowego. W czasie upalnego lata rośliny podlewajmy rzadziej ale obficiej. Aby zabezpieczyć ziemię wokół krzewów owocowych przed parowaniem wody warto rozłożyć wokół nich warstwę ściółki. Większość krzewów owocowych preferuje kwaśny odczyn gleby, dlatego dobrym rozwiązaniem będzie ściółka z przefermentowanej kory. Dodatkowo wpłynie na estetykę uprawy i zabezpieczy przed rozwojem chwastów.

Przycinanie

Przycinanie to jeden z ważniejszych zabiegów jeśli chodzi o pielęgnację krzewów owocowych. Wykonuje się go po zakończeniu owocowania lub na przełomie lutego i marca. Jego głównym celem jest zachowanie odpowiedniej proporcji pędów owocujących,  co przekłada się na obfite plonowanie. W pierwszym roku po posadzeniu przeprowadzamy cięcie formujące. Krzewy przycina się bardzo nisko nad ziemią, co pobudza roślinę do produkcji nowych, silnych pędów. Przystępując do cięcia sanitarnego i prześwietlającego u starszych egzemplarzy najpierw usuwamy gałęzie cienkie, chore, uszkodzone lub pokładające się. Wycinamy też pędy starsze, które nie produkują już takiej ilości owoców co pędy młodsze. Pozbywamy się tez pędów, które zacieniają i hamują dostęp światła do wnętrza krzewu. Kształtowanie korony  ma również znaczenie praktyczne. Z odpowiednio prowadzonego krzewu wygodniej zbiera się owoce, a zbiory są obfitsze. Niestety nie ma jednego szablonu, który moglibyśmy zastosować do wszystkich krzewów owocowych. Sposób cięcia zależy od konkretnego gatunku, a czasem nawet odmiany. Ma to związek z tym, na jakich pędach kwitną i owocują poszczególne krzewy.

Ochrona przed szkodnikami i ptakami

Uprawiając krzewy owocowe w ogrodzie oczekujemy, że owoce będą zdrowe i smaczne bez stosowania jakiejkolwiek chemii. Czasami zdarza się jednak, że na naszych roślinach zauważymy szkodniki lub objawy jakichś chorób. Wówczas musimy podjąć walkę aby w okresie zbiorów cieszyć się z owoców. Uprawiając krzewy owocowe mamy wpływ na to, jakie środki ochrony i walki ze szkodnikami zastosujemy. Podstawą zdrowych krzewów jest oczywiście wybór odmian odpornych na choroby oraz odpowiednie dla danego gatunku warunki uprawy. Poza tym ważne jest usuwanie i niszczenie chorych pędów czy owoców. Aby zapobiec występowaniu chorób dobrze jest wygrabić jesienią opadłe liście, ponieważ mogłyby w nich przezimować patogeny. Jeśli zauważymy na krzewach szkodniki, np. mszyce warto najpierw sięgnąć po ekologiczne metody ich zwalczania. Skutecznym preparatem do zwalczania mszyc i przędziorków jest Afik. Jego skład oparty jest o naturalne polisacharydy, które tworząc powłokę wokół szkodników odcinają im dostęp powietrza. Można również zastosować opryski z pokrzywy czy wrotyczu. Stosując takie metody mamy pewność co do jakości naszych owoców. Zdarzają się jednak czasem takie choroby czy pasożyty, z którymi nie potrafimy sobie sami poradzić. Dobrze jest wówczas udać się do sklepu ogrodniczego, gdzie przeszkoleni pracownicy polecą nam najskuteczniejszy środek ochrony roślin. Jeśli zastosujemy się do zaleceń producenta co do stężeń, pory oprysku i czasu karencji ze spokojem możemy spożywać owoce z własnego ogrodu.

Czasami okazuje się, że nie tylko nam smakują owoce na krzewach. Zdarza się, że my ich nawet nie spróbujemy, bo prześcigną nas w tym ptaki. O ile cieszymy się z ich obecności w ogrodzie, gdzie umilają nam czas swoim śpiewem, o tyle wzbudzają naszą niechęć jeśli organizują sobie stołówkę na naszych krzewach owocowych. Wówczas musimy podjąć odpowiednie kroki, aby chronić nasze owoce. Dobrze w tych warunkach sprawdza się siatka przeciw ptakom. Rozpinamy ją wokół krzewów w taki sposób, aby ptaki nie mogły się tam przedostać.

Fot: PLANTA ,ISTOCK,